Մենք Ունինք Մէկ Ճանապարհ, Որ Կը Կոչուի Բերձորի Միջանցք. Արցախի ԱԺ Նախագահ
Արցախէն ներս որոշակի հարցերու շուրջ տեսակէտներու տարբերութիւն կայ, բայց կայ նաեւ այդ դիրքորոշումները մերձեցնելու ցանկութիւն։ Այս մասին, Օգոստոս 30-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ ըսած է ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, ԱՀ ԱԺ նախագահ Դաւիթ Իշխանեան։
«Ե՛ւ իմ կողմից, ե՛ւ խորհրդարանի կողմից ամէն ինչ արուելու է միասնական մթնոլորտ ստեղծելու՝ ե՛ւ քաղաքական, ե՛ւ հասարակական դաշտում, քանի որ իշխանութիւն-հասարակութիւն յարաբերութիւնների համատեքստում կայ մի ջրբաժան, որը պէտք է վերացնել»,- պարզաբանեց ան։
Իշխանեանը նշեց, որ կայ սահմանադրական փոփոխութիւններու միասնական փաթեթ, որուն Արցախը պիտի վերադառնայ աւելի ուշ։
«Արցախի նախագահ Արայիկ Յարութիւնեանի՝ իմ կողմից այս պաշտօնը ստանձնելու առաջարկն անմիջապէս չընդունուեց, ներկուսակցական քննարկումներ եղան, այնուհետեւ խորհրդարանում ներկայացուած բոլոր քաղաքական ուժերի հետ»,- ընդգծեց ան։
Խորհրդարանի նախագահը աւելցուց, որ այս ընթացակարգերէն ետք առաջարկը ընդունուած է՝ բացատրելով, որ առանց քաղաքական հաւանութեան այս որոշումը չէր կայացուեր։
Դէմ քուէարկած է միայն «Միասնական հայրենիք» կուսակցութիւնը, որուն ներկայացուցիչները Իշխանեանի հետ հանդիպումներուն ժամանակ, ըստ վերջինիս, բացատրած են իրենց դիրքորոշումը։
«Իմ թեկնածութիւնն առաջադրեց իշխող ուժը։ 44-օրեայ պատերազմից յետոյ Արայիկ Յարութիւնեանը յայտարարեց, որ այսօր Արցախում չի ներկայացնում իշխող կուսակցութիւնը։ Ուստի նա պէտք է բոլոր կուսակցութիւններին յենարան համարի՝ լինի ընդդիմադիր, թէ իշխանական»,- եզրափակեց ան։
«Եւ այդ միջանցքով անխափան երթեւեկութիւնը պէտք է վերականգնուի: Դա ամրագրուած է Նոյեմբերի 9-ին ստորագրուած փաստաթղթով: Ինչ վերաբերում է Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհի գործարկման ատրպէյճանական թեզին, ապա դա նորութիւն չէ: Շաբաթուայ ընթացքում ազրպէյճանական կողմը արեւմտեան գործընկերների, ռուսական գործընկերների միջոցով փորձել է այդ մտադրութիւնը ներկայացնել եւ իրականութիւն դարձնել:
ազրպէյճանի երէկուայ քայլը մեզ հասկանալի է, նախ անընդունելի է։ Բաւականին քննարկումներ են եղել, մեր հասարակութիւնը պէտք է տեղեկացուած լինի, որ Արցախի իշխանութիւնների քննարկումները յանգել են նրան, որ այդ ճանապարհի գործարկումը անընդունելի է մեզ համար մի շարք պատճառներով:
Պատճառներից մէկն այն է, որ մենք ունենք մէկ ճանապարհ՝ Բերձորը, եւ մենք երկրորդ միջանցքի հասկացողութիւն մեզ համար չպէտք է ամրագրենք: ազրպէյճանը, քաղաքական նպատակներ հետապնդելով, փորձում է աշխարհին ցոյց տալ, որ իրենք ներքին խնդիր ունեն եւ Արցախի հումանիտար ճգնաժամը չի կարող առնչուել արտաքին աշխարհի հետ: Այս խնդիրը հասել է ՄԱԿ-ի ԱԽ»,- նշեց Իշխանեանը։
«Երէկ, երբ ազրպէյճանական բեռնատարները մօտեցել են, որոշակի բանակցութիւններ են տեղի ունեցել ռուս խաղաղապահների հետ»,- կ՝ըսէ Արցախի խորհրդարանի նախագահ Դաւիթ Իշխանեան։
«Ռուս խաղաղապահների հրամանտարի փոխարինողը նոր է ժամանել Արցախ եւ դեռեւս քաջածանօթ չէ ներքին կացութեանը: Կան որոշ դրուագներ, տարրեր, որ անհրաժեշտ է, որ ռուսական կողմն աւելի լաւ տեղեկացուած լինի, բայց նրանք, որոնք այստեղ են, զօրակազմի համապատասխան պաշտօնեաները, վստահ եմ՝ շատ լաւ տեղեկացուած են մեր եւ ազրպէյճանական կողմի մօտեցումներին:
Այս քննարկումները դեռեւս որեւէ արդիւնք չեն տուել, յամենայնդէպս, ռուս խաղաղապահների առաջարկը, որ հնարաւորութիւն տրուի մեքենաների մուտքը Արցախի Հանրապետութեան տարածք, որեւէ արդիւնք չի տուել: Արցախի իշխանութիւնների, համապատասխան կառոյցների կողմի միջոցներ են ձեռնարկուել եւ այդ քննարկումները դեռեւս ընթացքի մէջ են: Դրանք աւարտուած չեն, այստեղ շատ կարեւոր է Արցախի ընդհանուր դիրքորոշումը եւ ռուսական կողմի համապատասխան բացատրութիւններ տալը»,- կ՝ըսէ Իշխանեանը:
Ան կը նշէ, որ ռուսական կողմը եւս պէտք է տեղեկացուած ըլլայ այն ընդհանուր իրավիճակին, որ առկայ է, եւ այն տեսակէտներուն, որ ունի արցախեան կողմը. «Ուզում եմ յոյս յայտնել, որ այդ բանակցութիւնները փոխըմբռնման մթնոլորտում էլ կ’աւարտուեն եւ կ’ունենան իրենց տրամաբանական աւարտը: Մեր սպասելիքները պէտք է որ արդարանան»,- ընդգծեց Արցախի ԱԺ նախագահը:
«Գաղտնիք չէ իմ կուսակցութեան վերաբերմունքը Հայաստանի իշխանութիւնների նկատմամբ, գաղտնիք չէ նաեւ իմ կուսակցութեան վերաբերմունքը նաեւ մեր պետական ինստիտուտներին, այս պարագայում հարցը պէտք է դիտարկել ԱՀ ԱԺ-ի ներկայացուցչի եւ Հայաստանի ԱԺ-ի հետ ունենալիք յարաբերութիւնների մէջ»,- ասուլիսի ժամանակ, պատասխանելով հարցին, թէ ինչպէ՞ս կը պատկերացնէ իր յարաբերութիւնները հայաստանեան գործընկերոջ հետ՝ ըսած է Դաւիթ Իշխանեանը:
Ան կը վստահեցնէ, որ միշտ ալ կողմ եղած է օրինական յարաբերութիւններուն։
Ըստ Դաւիթ Իշխանեանի՝ այն յարաբերութիւններու դաշտը, որ հիմա ձեւաւորուած է Արցախի ԱԺ-ի եւ Հայաստանի ԱԺ-ի միջեւ անընդունելի է։
«Անցեալ երկու տարիներին միջխորհրդարանական յարաբերութիւններ Արցախի եւ Հայաստանի խորհրդարանների միջեւ գրեթէ չկային, բաւարար չէր։ Այդ ամէնը բաւարար մակարդակի բարձրացնելու համար Ալէն Սիմոնեանի՝ իմ ընտրուելու կապակցութեամբ շնորհաւորանքն առաջին քայլն էր, որ մենք վերականգնենք այդ յարաբերութիւնները։ Այդ յարաբերութիւններն անձնական համատեքստում չպէտք է դիտարկել»,- կը նկատէ Իշխանեանը։
«Հայաստանի Հանրապետութիւնն իր անվտանգային երաշխաւորի դերը զիջել է կամ գրեթէ չկայ, զրոյացուած է»,- կ՝ըսէ Դաւիթ Իշխանեան։ Ան կը նշէ, որ Արցախի մէջ միասնական անվտանգային համակարգ ունենալու անհրաժեշտութիւն կայ։ «Ռուս խաղաղապահներն այստեղ են, նաեւ գիտենք, թէ ինչ թուակազմ ունեն, այդ առաքելութիւնն ինչ դերակատարութիւն ունի։ Եւ, անշուշտ, մեզ համար հիմնական եւ կարեւոր անվտանգութեան երաշխիքը մնում է Արցախի Պաշտպանութեան բանակը։ Իսկ Արցախի Պաշտպանութեան բանակի գործունէութեան հզօրացումն անհրաժեշտութիւն է։ Եւ սա նաեւ բխելու է օրէնսդրական փոփոխութիւններից ու նախաձեռնութիւններից։ Պէտք է ասեմ, որ անցած երկու տարիների ընթացքում որոշակի փոփոխութիւններ տեղի են ունեցել, օրինակ՝ զէնքի մասին օրէնքում, ինքնապաշտպանութեան հետ կապուած օրէնսդրական մի շարք փոփոխութիւններ են եղել, ազգ-բանակ հայեցակարգի գաղափարն իրականութիւն դարձնելու եւ մի շարք այլ նախաձեռնութիւններ են եղել։ Ես առիթ ունեցել եմ Պաշտպանութեան բանակի հրամանատարի հետ քննարկելու այդ հարցերը, մենք ունենք պահեստազօրի հնարաւորութիւնները, ունենք աշխարհազօր, որի մասին ընդունուած է օրէնք։ Եւ այս ամէնով հանդերձ՝ անհրաժեշտութիւն կայ մէկ միասնական կենտրոնացուած ուժեղ համակարգ ունենալու։ Դեռեւս վաղ է այդ մասին խօսել, հաշուի առնելով նաեւ այն, որ խորհրդարանն արձակուրդի մէջ է։ Բայց քննարկումները անվտանգային համակարգի դերակատարների եւ ԱԺ հետ շատ կարեւոր կը լինի համապատասխան նախաձեռնութիւններ ցուցաբերելու»,- կ՝աւելցնէ ան։
