Արցախը Մեզի Համար Անցեալ Չէ Եւ Ան Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Օրակարգին Վրայ Առաջնահերթութիւն Է․ Արամ Ա. Կաթողիկոս
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Անթիլիասի մայրավանքին մէջ մատուցուած Ս. եւ անմահ պատարագի ընթացքին, Կիրակի, 21 Ապրիլ 2024-ին, Արամ Ա. կաթողիկոս հայրապետական պատգամ յղեց հաւատացեալ ժողովուրդին` հիմնականօրէն անդրադառնալով արցախահայութեան տագնապին գծով լուծումներ որոնելու եւ արցախահայութեան տուն վերադառնալու իրաւունքը հաստատելու պայքարին մէջ հայ եկեղեցւոյ առած քայլերուն:
Կոմիտաս արք. Օհանեանի ձեռամբ մատուցուած Ս. պատարագին, հաւատացեալներու կողքին, ներկայ էին այս օրերուն կաթողիկոսարանին մէջ օրերս գումարուող համագումարի մասնակիցները:
Իր պատգամին մէջ, նախ եւ առաջ, վեհափառ հայրապետը վերյիշեցուց Քրիստոսի` իր աշակերտներուն վստահած առաքելութիւնը, որուն իրագործումին շնորհիւ ներկայիս մենք կը վայելենք հայ եկեղեցւոյ հովանին: Առ այդ, այս պրիսմակէն դիտելով հայ եկեղեցւոյ պատմութիւնը` վեհափառ հայրապետը դիտել տուաւ, որ հայ եկեղեցին միշտ ալ իր կեանքը նոյնացուցած է իր ժողովուրդի կեանքին հետ. այս իմաստով արցախահայութեան ներկայի հրատապ հարցերը կը պատկանին նաեւ մեր եկեղեցւոյ: Ան ընդգծեց, որ հայ եկեղեցին, իր մարգարէական կոչումին հաւատարիմ մնալով, յորդորողի եւ վտանգներու ու չարիքի դիմաց կեցուածք ճշդողի եւ ուղղողի դեր ստանձնած է` վկայ Ղեւոնդ Երէցներն ու Խրիմեան Հայրիկները:
Անդրադառնալով վերջին տարիներուն Հայաստանի մէջ հայ եկեղեցւոյ նկատմամբ արտայայտուող կեցուածքներուն, որոնց նպատակը լուսանցքայնացնել է հայ եկեղեցւոյ պատմական դերակատարութիւնը` Արամ Ա. կաթողիկոս ընդգծեց. «Նման երեւոյթներու եւ փորձերու դիմաց, իբրեւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոս, մենք «ՈՉ» կ՛ըսենք. կը մերժենք նման մօտեցումներ եւ քայլեր` ոեւէ մէկուն կամ որեւէ իշխանութեան կողմէ: Այդ փորձերը խոտոր կը համեմատին մեր ժողովուրդին, եկեղեցւոյ առաքելութեան, մեր պատմութեան ոգիին ու վկայութեան»: Այս առիթով, վեհափառ հայրապետը իր զօրակցութիւնը յայտնեց Ամենայն հայոց կաթողիկոսութեան` նշելով, որ հայ եկեղեցին մէ՛կ եկեղեցի է` իր հայրապետական երկու աթոռներով. ուստի, որեւէ արարք, կեցուածք կամ արտայայտութիւն` ուղղուած Ս. Էջմիածինին, ուղղուած է նաեւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան, որովհետեւ մեր եկեղեցին մէկ է, եւ մենք չենք կրնար լուռ մնալ նման երեւոյթներու դիմաց:
Այս բոլորէն ետք, վեհափառ հայրապետը դիտել տուաւ, որ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Ս. աթոռը իր առաքելութիւնը ըմբռնած է իբրեւ հաւատքի՛ առաքելութիւն եւ ազգային ծառայութիւն: «Մեր պատմութիւնը յստակ կերպով կը վկայէ, որ հոգեւորն ու ազգայինը, հայրենիքը, ազգն ու եկեղեցին մէկ ամբողջութիւն կը կազմեն: Եկեղեցին ինքզինք պէտք չէ նոյնացնէ քաղաքական, պետական, կուսակցական կառոյցներու հետ. ան ինքզինք պէտք է նոյնացնէ Հայաստանի գերագո՛յն շահերուն եւ մեր ազգին իտէալներուն հետ», շեշտեց վեհափառ հայրապետը` միաժամանակ յիշեցնելով անցնող տարիներուն հայրենիքը յուզող հարցերուն ու մարտահրաւէրներուն նկատմամբ կիլիկեան Ս. աթոռին կեցուածքներն ու տեսակէտները: «Յաճախ ըսած ենք եւ պիտի ըսենք, թէ Արցախը մեզի համար անցեալ չէ. Արցախը մեզի համար մի՛շտ ներկայ է, մեր կեանքին մէջ մնայուն տագնապ է եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան օրակարգին վրայ միշտ առաջնահերթութիւն է», ըսաւ Արամ Ա. կաթողիկոս եւ այս առումով անդրադարձաւ «Կիլիկիա Վերլուծական Հարթակ»-ին կազմակերպած գիտաժողովին:
Բացատրելով հարթակին եւ այս գիտաժողովին նպատակները, մասնակիցներուն մասնագիտական եւ իրենց ոլորտներուն մէջ ազդեցիկ դերակատարութիւնը` վեհափառ հայրապետը անգամ մը եւս շեշտեց, որ Ս. աթոռը Արցախի ժողովուրդին հետ է եւ անոր տագնապին լուծման համար, միջազգային համայնքի երաշխաւորութեամբ, իրաւական եւ քաղաքական ուղիներու որոնման աշխատանքներ կը տանի, որովհետեւ Արցախի մէջ կատարուած ցեղասպանութեան դէմ պայքարը լոզունգներէ անդին կը պահանջէ գործնական քայլեր: Վեհափառ հայրապետը յիշեցուց, որ հայութեան պատմութիւնը բնաւ զիջումի քաղաքականութեան պատմութիւն չէ եղած, այլ եղած է մարտունակ քաղաքականութեան պատմութիւն: Համայն հայութեան հայրենիք Հայաստանի ու Արցախի տագնապները նաեւ մե՛ր տագնապներն են, ըսաւ ան ու իր խօսքը եզրափակելով` յորդորեց. «Հետեւաբար, եկէ՛ք, սիրելի՛ ժողովուրդ հայոց, Աստուծոյ օրհնութեամբ մեր հաւատքն ու մեր յոյսը վերահաստատենք` Արցախի եւ մեր հայրենի ժողովուրդին նկատմամբ: Եկէ՛ք, Աստուծոյ օրհնութեամբ, գործնապէս ցոյց տանք, թէ մենք մէ՛կ հայրենիք ունինք, մէ՛կ ազգ ենք եւ այս անանջատելի մէկութեան գիտակցութեամբ շարունակենք զօրավիգ կանգնիլ, գործնապէ՛ս, Արցախին, Հայաստանին եւ հայրենի մեր ժողովուրդի զաւակներուն»: