Սրբուհի Լիսիցեան. Ազգագրագէտ, Արուեստաբան

Այլեւայլ

Սրբուհի Լիսիցեան ծնած է 1893-ին, Թիֆլիս, յայտնի մտաւորական, հասարակական գործիչ, մանկավարժ եւ ազգագրագէտ Ստեփան Լիսիցեանի ընտանիքին մէջ։

Փոքր տարիքէն առնչուած է Թիֆլիսի մշակութային
կեանքին։ Ծնողները լոյս կ՝ընծայէին «Հասկեր» մանկական հանդէսը (1905–1922), կը խմբագրէին «Տարազ» շաբաթաթերթը (1892-1893) եւ կը համագործակցէին հայ մշակոյթի կարկառուն դէմքերիու Յովհաննէս Թումանեանի, Աւետիք Իսահակեանի, Ալեքսանդր Շիրվանզադէի, Լեւոն Շանթի եւ այլոց հետ:

Մոսկուայի մէջ աւարտելով Ռուս եւ ռոմանական գրականութիւնը, «Գեղարուեստական խօսքի» արուեստանոցը եւ պարարուեստի ուսումնարանը, Լիսիցեանը 1917-ին կը վերադառնայ Թիֆլիս, ուր ի յայտ կու գայ անոր կազմակերպչական տաղանդը: Նոյն թուականին կը հիմնէ ասմունքի, ռիթմի եւ
փլասթիքի արուեստանոցը, որ 1924-ին կը վերածուի Թիֆլիսի ռիթմի եւ ուսումնարանի:

1930-ին կը հաստատուի Երեւան: Իր ջանքերուն շնորհիւ, նոյն թուականին, Երեւանի մէջ կը բացուի «ռիթմի, փլասթիքի եւ մարմնակրթութեան» ուսումնարանը։ Ան կը ղեկավարէ ուսանողներու ազգագրական խումբը եւ արուեստանոցը: Անոր անմիջական մասնակցութեամբ 1936-ին կը բացուի պարարուեստի ուսումնարանը, որուն առաջին տնօրէնը կը դառնայ ինքը։

1930-ին կը սկսի գրի առնել ժողովրդական պարեր եւ թատերական ներկայացումներ (թատերախաղեր):

Հայկական ժողովրդական պարերու՝ Լիսիցեանի գրառումներն ու տեսական վերլուծութիւնները ոչ միայն առաջինն էին հայ պարարուեստի պատմութեան մէջ, այլեւ հիմնարար նշանակութիւն ունէին:

1940-ին Մոսկուայի մէջ կը հրատարակուի Լիսիցեանի «Շարժման գրառումը (կինետոգրաֆիա)» աշխատութիւնը:

Լիսիցեան գեղարուեստական մարմնամարզութեան հիմնադիրն է Անդրկովկասի մէջ։ Գիտարշաւներու ընթացքում գրանցած է հայկական ժողովրդական պարեր, թատերայնացուած գործողութիւններ, հաւաքած է ազգագրական եւ բանահիւսական նիւթեր։ Գրած է «Նարինէ» պալէն (Մ. Բարխուդարեանի հետ)։

Ռուսերէնի թարգմանած է հայ դասականներու գործերէն (Լ. Շանթ, Ատ. Զօրեան, Ռ. Ռեմիրճեան) եւ այլն։

Մահացած է 1979-ին, Երեւան։