Վաչէ Բրուտեանի «Երկիրը Արտերկրէն» Գիրքի Շնորհահանդէսը՝ Լաքրասենթայի Մէջ
«ՀԱՅՐԵՆԻՔ»
Երկուշաբթի, Մարտ 13ի երեկոյեան, Հ․Յ․Դ․ Արեւմտեան Ա․Մ․Ն․-ի Կեդրոնական Կոմիտէի Նախաձեռնութեամբ, Լաքրասենթայի «Մհեր եւ Սաթիկ Տէր Յովհաննէսեան» կեդրոնին մէջ, տեղւոյն «Զաւարեան» կոմիտէութեան հիւրընկալութեամբ տեղի ունեցաւ մտաւորական, հրապարակախօս՝ Վաչէ Բրուտեանի «Երկիրը Արտերկրէն» գիրքի գինէձօն-շնորհահանդէսը:
Օրուայ հանդիսավար Յովիկ Սալիպան բացուած յայտարարելով յայտագիրը, յայտնեց որ իրեն համար պատիւ է այս եզակի երեկոյին հանդիսավարը ըլլալու հանգամանքը։ «Այս գիրքը հեղինակած անձը իր ապրելաոճով անձնական օրինակով, իր նուիրումով, ազնւութեամբ ու համեստութեամբ եզակի անձ է: Այսօր իւրայատուկ երեկոյ է այն առումով որ Վաչէ Բրուտեանը քանի մը օրէն Հայաստան կը փոխադրուի այնտեղ վերջնականօրէն հաստատուելու միտումով: Վաչէ Բրուտեանը իր համեստ բնաւորութեան պատճառով այս գիշեր համբերութեամբ պէտք է լսէ իր մասին դրուատանքի խօսքերը, բայց նաեւ պէտք է նկատի ունենալ, որ այս ձեռնարկը առիթ է խօսելու եւ գնահատելու մտաւորականութիւնն ու անոր դերակատարութիւնը մեր հայրենիքի այս դժնդակ օրերուն»:
Ապա նարինէ Համբարձումեանը ներկայացուց Վաչէ Բրուտեանի ինքնակենսագրականը: Ապա շրջանի Կեդրոնական Կոմիտէի անդամ եւ Հ պաշտօնաթերթ «Օրակարգ»-ի խմբագիր Զարեհ Աճէմեան ներկայացուց «Երկիրը Արտերկրէն» գիրքն ու հեղինակը։
«Երկնային սիրոյ, սրբութեան զգացումը հայրենիքի հանդէպ եւ վերածնունդի զգացողութիւնը իր ամբողջ խորութեամբ ներկայ է Վաչէ Բրուտեանի գործերի մէջ: Հեղինակը ինքը յաճախ իրեն ներկայացնում է գեղարուեստական գրականութիւնից հեռու անձ և սոսկ գաղափարական ու քաղաքական գրչի մարդ, սակայն չի կարողանում զսպել իր բանաստեղծական մտածողութիւնը ամեն անգամ երբ առերեսւում է Մասիսի, Արցախի, հայրենի բնութեան ու ժողովրդի ու մինչեւ անգամ կենդանիների հետ։ Հեղինակը անզուգական սիրով ու երազանքով է խօսում իր հայրենիքի մասին, սակայն իր որդիական սէրը այդ բոլորի հանդէպ նրան չի կուրացնում այնպէս, որ չտեսնի իր երկրի, պետութեան կամ ժողովրդի թերութիւնները կամ իրատես ու անողոք քննադատը չդառնայ նրանց սխալների: Ահա Դաշնակցական պատասխանատու գաղափարական եւ սկզբունքային գործիչի տիպարը, որ իրար է խառնում հայրենի սէրը մի կողմից ու միւս կողմից դէպի լաւն ու առաքինին ձգտելու պատասխանատուութիւնը: Վաչէ Բրուտեանը ներկայացնում է դաշնակցական այն գաղափարական սերունդը, որ բարձր ու անձեռնմխելի պահեցին մեր ազգային արժէքները, ներառեալ Հայրենիքը, Երկիրը, Հայ ժողովուրդն ու իր պետականութիւնը, Հայոց եկեղեցին եւ ինչու չէ ինքը Հայ Յեղափոխական դաշնակցութիւնը սակայն միաժամանակ երբ բացթողում, տկարութիւն կամ խոցելի կէտ նկատեցին արտայայտուեցին, բարձրաձայնեցին անողոք պահանջատիրոջ դիրքից, բայց մնալով պարկեշտ և հաւատարիմ այդ կենարար սկզբունքներին», ըսաւ Աճէմեան, որ տարբեր օրինակներ մէջբերելով գիրքէն, ուրուագծեց հեղինակի տարբեր դրսեւորումները։
«Արդեօք կարելի՞ է Վաչէ Բրուտեանին ճանաչել իր Երիրը Արտերկրէն ժողովածուի 95 յօդուածներով միայն: նախնական պատասխանը ոչ պէտք է լինի այս հարցադրմանը քանի որ իր գրչին պատկանող յօդուածներից միմիայն մի փոքր ծաղկաքաղ է «Երկիրը Արտերկրէն» հատորը: Հայ մամուլի էջերը մօտ 50 տարի արտացոլել են իր բազմաթիւ աշխատութիւնները: Ինչպէս կարելի է բնորոշել Վաչէ Բրուտեան անձը կամ Խմբագիրը այս փոքրաթիւ հատորի ընդմիջից: Սակայն բաւական է ընթերցել «Երկիրը Արտերկրէն» հատորը հասկանալու համար որ քաղաքական վերլուծութիւնների ու գաղափարական վիճաբանութիւնների կողքին բարձրորակ պատմիչ է վաչէ Բրուտեանը, որ կարող է քեզ իր հետ ճամբորդակից դարձնել ու առանց ձանձրոյթի իր ետեւից քաշել ամերիկայի «Քամփ Հայաստան» պատանեկան ճամբարից մինչև երազային, բայց միշտ իրակա՛ն Հալէպը, մինչև Արեւմտահայաստան ու արդի երևանից մինչև սահմանամերձ խրամատներն ու Արցախի անկիւնները: Ճիշտ է որ մեզնից շատերը բախտ ենք ունեցել շփուել Վաչէ Բրուտեանի հետ, սեղան նստել, հաց կիսել, ժողովի մասնակցել, թերեւս վիճել ու վիճաբանել, լսել իր սքանչելի պատմութիւնները ու ճանաչել Վաչէ Բրուտեան մարդը, խմբագիրը, հրապարակախօսը, կուսակցական-գաղափարական գործիչը և ամենից թանկ մեր դաշնակցական ընկերը, բայց ովքեր որ մեր բախտը չեն ունեցել մօտից շփուել կամ մեզնից ոմանք, որ ուզում են մերթ ընդ մերթ վերյիշել իրենց ընկերոջ ոգեշունչ գրուածները, «Երիրը Արտերկրէն» հատորը հարազատ թարգմանն է մեր աւագ ընկեր Վաչէ Բրուտեանի», եզրակացուց Աճեմեան:
Գիրքի ներկայացման յաջորդեց գինէձօնի արարողութիւնը, կատարողութեամբ ամենէն աւելի երէց եւ երիտասարդ ներկաներու՝ Պարոյր Յակոբեան եւ Վահէ Համբարձումեան։
Ապա ցուցադրուեցու Քանատայէն տեսաերիզով փոխանցուած Գրիգոր Տունկեանի սրտի խօսքը ուղղուած Վաչէ Բրուտեանին: Ապա տեղի ունեցաւ հարց ու պատասխան եւ ներկաներու սրտաբուխ արտայայտութիւններ ու նաև հարցումներ:
Հ․Յ․Դ․ Արեւմտեան Ա․Մ․Ն․-ի Կեդրոնական Կոմիտէի ներկայացուցիչ՝ Տարօն Տէր Խաչատուրեանը ներկայացուց Կ․Կ․-ի խօսքը: Ան ներկայացուց Վաչէ Բրուտեան կուսակցական ընկերոջ յատկանիշները եւ հաշուարկելով իր դերն ու թողած աւանդը այս շրջանէն ներս։
Պաշտօնական խօսքերով հանդէս եկան նաեւ Հայ Երիտասարդաց Դաշնակցութեան Արեւմտեան Ա․Մ․Ն․-ի Կեդրոնական Վարչութեան անդամ Թենի Ալավերտեան, որ երիտասարդութեան կողմէ գնահատանքի խօսք ուղղեց։
Աւարտին, յուշանուէրի յանձնուեցաւ եւ Բրուտեանի կողմէ ստորագրուեցան եւ մակագրուեցան «Երկիրը Արտերկրէն» հատորի օրինակները։