Category: Յօդուածներ – Զրոյցներ
Բազմերես Պարտութենէն 25 Օր Ետք.- Հայրենիքի Փրկութեան Գործնական Քայլերը Պէտք Է Համախմբեն Ողջ Հայութիւնը. Ս. Մահսէրէճեան
Հայաստանի այժմու իշխանութեան դէմ համախմբուած ընդդիմադիր ուժերը՝ կուսակցութիւններ, կազմակերպութիւններ եւ անոնց զօրակից կանգնող մտաւորականներ, արուեստագէտներ, ուսանողներ եւ ժողովուրդի այլ ներկայացուցիչներ Շաբաթ, 5 Դեկտեմբերին կարեւոր անկիւնադարձ մը պիտի նշեն 25 օր […]
Նոր Քարտէս Եւ Նոր Սահման…Նոր Ողբ Եւ Նոր Աւեր. «Հայրենիք»
Խմբագրական Քանի մը օրէն ամիս մը պիտի ըլլայ որ աւարտած է Արցախեան նորագոյն պատերազմը, սակայն անոր անբուժելի խոցն ու վէրքը շշմեցուցած է հայորդին:Արտասովոր է կացութիւնը, վիճակը:Յետ-պատերազմեան տուայտանքի եւ տառապանքի իւրայատուկ […]
Վերջին Երգը` Անձայն. Վարուժան Արքեպիսկոպոս
Գիշերները խառնուած էին: Գորոնան, մեր բարբառին մէջ` գրանը (համաճարակ) երկրորդական կարգի անցած էր: Պէյրութի նաւահանգիստի մահասփիւռ որոտումը, որուն մասնակից եղանք զոհերով` նոյնպէս: Լիբանանի տնտեսական ահաւոր տագնապը` դարձեալ: Հրատապ կը մնար Արցախը: Վերջին մի քանի գիշերները, մինչ պատերազմը օրէ օր կը ճնշէր, Աստուածաշունչ մատեանին մէջ կը դեգերէի: Հին Կտակարան… Խռոված էր հոգիս, իսկ միտքս` շուարած… Բարի ստեղծագործութեան, խաղաղութեան, անաչառութեան ու արդարութեան կողքին, ի՜նչ պատերազմներ, սպանութիւններ, ջարդեր` Աստուծոյ անձրեւած սիրոյ ցօղին տակ: Քրիստոսէ 2000 տարի առաջ, բարով ստեղծուած մարդը, ինչ ահաւոր կերպարանքի տակ էր: Ատելութիւն, դաւադրութիւն, եղբայրասպանութիւն, անհնազանդութիւն, արիւն, սուգ, հրկիզմում, քանդում եւ աւերածութիւն բուրող էջեր: Աչքերս բնականաբար Աստուծոյ աներեւոյթ պատկերին էին սեւեռած եւ միտքս հեռուները կը թափառէր: Արցախ եւ սահմաններ: Դժուար է ըմբռնել: Այն ատեն Աստուած կը միջամտէր եւ այդ ահաւոր պատկերները կը գոյանային: Հաւատա՞լ, հաւատալ որ բարին ստեղծող, լոյսը արարող Աստուած նման երեւոյթներկրնար հովանաւորել: Ան, որ երկու առիթներով` ջրհեղեղով ու կրակով պատժեց իր ստեղծածները, կրնա՞ր հանդուրժել նման ջարդեր ու աւերածութիւններ: Ո՞վ գիտէ, Քրիստոսէ 2000 տարիներ առաջ էր… Եւ Քրիստոս եկաւ: Եկաւ լոյս եւ համ տալու աշխարհին: Եկաւ արդարութիւն, մարդասիրութիւն, բարեսիրութիւն բաշխելու մարդոց: Պարզունակ մարդիկ ու փոքր ժողովուրդներ փարեցան իրեն, իսկ իշխանաւորներ ու տիրակալներ խաչեցին զայն: Խաչեցին, որ ազատօրէն շարունակեն իրենց ընչաքաղցութիւնը, ատելութիւնն ու մարդատեացութիւնը, որոնց հետեւեցան սպանութիւն, ջարդ, արիւնահեղութիւն ու աւերածութիւն: Իր անունով մկրտուածներ անգամ իրեն չնմանեցան եւ իր «երանի»ներուն չհետեւեցան: Ընդհակառակը, ուղղակի թէ անուղղակի մասնակից դարձան նոր սպանդներու, նոր քանդումներու: Ընչաքաղցութիւնը կուրցուց աչքերը եւ խուլցուց ականջները: Եւ աշխարհի լոյսը ամպոտեցաւ եւ աղը` անհամցաւ: Աստուածանման մարդը իր երիզէն դուրս ինկաւ: Ահաւոր էր Քրիստոսէ 2000 տարիներ առաջ եւ ահաւոր է Քրիստոսէ 2000 տարիներ ետք: Մինչ աշխարհկը դիտէ եւ կեղծ կոչեր կը կրկնէ, Թուրքիա, իր դաշնակիցներով եւ իր պատրաստած մարդասպան ահաբեկիչներով Ատրպէյճան ներխուժած, Արցախի մէջ կրակ կը թափէ ափ մը ժողովուրդի վրայ: Ժողովուրդ մը, որ դարեր շարունակ ապրած է այդ հողերուն վրայ, Աստուծոյ շուքին տակ, իր վանքերով, եկեղեցիներով, սրբատեղիներով եւ իր շունչով գրուած մատեաններով… Տրտում է հոգիս եւ միտքս թափառական: Աղօթք, աղերսանք, ընդվզում, ոչինչ: Դիմացը քար լռութիւն երկրէն եւ երկինքէն: Դժգոհանք, զայրոյթ, ի զուր: Ձայն չկայ, շարժում չկայ: Նոյն մկրտութեամբ միացած ժողովուրդներ կը մնան անտարբեր: Աւելին` կը դիտեն եւ հաւանաբար կ՛ըսպասեն ափ մը ժողովորդի աճիւններուն վրայ դիզել նոր հարստութիւններ… Խռոված է հոգիս: Իւրաքանչիւր նահատակի հետ կը նահատակուի եւ վիրաւորի հետ կը վիրաւորուի: Առաւօտները երերալով կ՛արթննամ եւ գիշերները զուր երազներով կ՛օրօրուիմ: Ամէն առաւօտ եւ ամէն երեկոյ լուռ աղօթք` անպատասխան: 15ի արհաւիրքը կը կրկնուի դարձեալ քրիստոսով միացած ժողովուրդներու աչքին տակ եւ յոյսը` մազի թելէ մը կախուած կը շարժի: Իսկ ես մինակ ու անզօր եմ… Այդ քանի մը իրիկունները լուրերէն կտրուած էի: Լրատուս Թորոս աղբարն էր, որ կաթողիկոսարանի դարպասին առջեւ էր միշտ եւ ամէն անց ու դարձիս կը կրկնէր. «յաղթելու ենք»: Կը պատասխանէի. մինչեւ որ «յաղթեցինք» չըսես, իզուր… Երեկոյեան ժամը չորս էր: Հազիւ մօտեցած Թորոսին, յուզումնախառն շեշտով մը կմկմաց. Գէորգն ալ հերոսներուն կարգին անցաւ: –Հաճե՞անը: –Այո՛: –Նկարագիրը զինք տարաւ հոն: Վստահ եմ «Եաստուծ» (Աստուած) ըսաւ ու թռաւ բարձունք եւ… հոն մնաց: Եւ միտքս քարացաւ երգի բառերուն վրայ. Ամպեր գոռացին, շանթեր արձակուեց, դրախտի ճամբան արեամբ ողողուեց: Աստուած իմ, դրախտի ճամբան այս քանի՞երորդ անգամ արեամբ պիտի ողողուի ու դրախտը անհասանելի պիտիմնայ` անհաւատներու լուծին տակ: Վարդանն ու իր զօրականները այդ ճամբուն վրայ ինկան: Գէորգ Չաւուշ, Հրայր դժոխք, Ագուլիցի պատանին այդ ճամբուն վրայ ինկան: Ու ահա նոր նահատակներ եւ դրախտավայրի երգիչը` Գէորգ անոնց հետ… Այդ գիշեր լոյսը չանջատեցի, որ Գէորգին հետ, լոյս աչքով, վերջին անգամ թափառինք դրախտավայր Հայաստան: Ամէն թուփ, ամէն ծառ, ամէն փուշ, ամէն քար եւ հողի հատիկ սէր եւ արդարութիւն կը բուրէին: Հաւատք եւ անձնուրացութիւն կը յուշէին: Յոյս եւ անվախութիւն կը ներշնչէին: Չեմ գիտեր այդ իրիկունը որքան երկարեցաւ: Երբ ելայ լոյսը անջատելու, դուրսը արեւ էր արդէն: Իսկ ես, անկողնի վրայ մինակ էի… Կը յիշեմ, երբ Գէորգին հետ կը թափառէինք, յաճախ կը կրկնէր. քարքարուտ բաժին մը մնացած է մեզի: Այդ առաւօտ, անզօրութեանս հետ միայնակ, լուռ կը գոռայի. Գէորգ, այժմ, երբ զօրավար սուրբ Գէորգին եւ միւս զօրականներուն հետ ես, Գէորգ Չաւուշին եւ միւս, հին եւ նոր, հերոսներուն հետ ես, մի՛ մոռնար դրախտավայրը: Հոս, վերջին երգդ անձայն երգելէ ետք, հոնամէն առաւօտ օրինակելի ձայնովդ կանչէ. Զարթիր Տէր, Զարթիք սուրբեր… Անոնց մօտ ես հիմա եւ թերեւս լսեն քեզ: Ես լքուած եմ, դուն կանչէ, թերեւսօր մըն ալ երկինքը որոտայ, շանթեր արձակէ եւ Աստուած հովանին տարածէ զինք սիրող ափ մը ժողովուրդին վրայ, որ ազատ եւ ապահով, իր դրախտավայրին մէջ, ամէն առաւօտ եւ ամէն երեկոյ, գոհունակ սրտով կրկնէ. Փառք քեզ Տէր…
Հայաստան, Արցախ Եւ Սփիւռք՝ Յետպատերազմեան Հրամայականներ. Յ. Պալեան
Յետպատերազմեան եզրը մեղմ բառ է, նոյնիսկ եթէ օտարներուն համար այդպէս կարելի է բնորոշել Հայաստանի, Արցախի եւ ազգի կացութիւնը: Դուրսէն դիտողի եւ թիւ-թուականով պատմութիւն արձանագրողի վերաբերում: Հայ ազգի, մեր զոյգ […]
Ապաշրջափակումէն Անդին. «Ազդակ»
Խմբագրական Եռակողմ յայտարարութեան մէջ կը թուի, որ ամէնէն աշխարհաքաղաքական հնչեղութիւն ունեցող կէտը Թուրքիա-Ազրպէյճան ցամաքային կամրջումի վերաբերող համաձայնութիւնն է: Յայտարարութեան 9-րդ կէտը կը բանաձեւէ` «Տարածաշրջանում բոլոր տնտեսական եւ փոխադրական կապերն ապաշրջափակուած […]
Ո՞վ Պիտի Սանձէ Սուլթանի Ձին. Գէորգ Պետիկեան
bedig43@aol.com Էական եւ այժմէական հարցում մը: Բայց պատասխանէն առաջ ըսեմ , որ դիւանագէտ կամ քաղաքական հարցերու վերլուծող կամ գործիչ մը չեմ, ոչ ալ եղած եմ կամ ուզած եմ ըլլալ: «Այդ […]
Հ.Օ.Մ. ՝ Միշտ Պատնէշին Վրայ. Մարօ Քէշիշեան
Եթէ անցնող երեսուն տարիներուն համայն հայութիւնը իր օգնութիւններով կեդրոնացած էր ազատագրուած Արցախի հզօրացման եւ բոլոր մակարդակներու վրայ յառաջդիմութեան ու զարգացման վրայ, ապա այսօր, այդ նոյն հայութիւնը իր հայեացքը սեւեռած է […]
Հայրենի Յուշեր (4). Արմենակ Եղիայեան
armenag@gmail.com Մեր՝ Հայաստան կեցութեան 45 օրերուն մեծ մասը Պոյաճեան երեկոն անցուց Պարոյր Սեւակի տան մէջ, ուր կը հանդիպէր զանազան գրողներու. հիմա անոնցմէ կը յիշեմ միայն Անահիտ Չարենցի անունը՝ հետեւեալ միջադէպի […]
«Կը Յաղթենք» / «Յաղթելու Ենք» – Նասըր, Կալթիերի, Փաշինեան. Խ. Տէր Ղուկասեան
Այն քաղաքական գործիչը, որ տարիներ Ազգային Ժողովի պատգամաւորի իր դիրքէն հանդէս եկաւ որպէս անկեղծ, համարձակ և իր սկզբունքներուն վրայ հաստատակամ ընդդիմադիր, հասկցաւ օլիկարգային համակարգի ծնունդ տուած հասարակական խորունկ ցասումը և […]
«Իմ Քայլ»-ով Փորուած Անդունդ… «Հայրենիք»
Խմբագրական «Պարտութի՞ւն․․․Չեմ ըմբռներ այս բառին իմաստը»: (Մարկըրէթ Թաչըր 1925-2013) Մեծն Բրիտանիոյ հռչակաւոր վարչապետը այս խօսքը ըսած էր այն օրերուն, երբ իր երկիրը պատերազմի մտաւ Արժանթինի դէմ, Փաթակոնիոյ բացերը՝ հարաւային Ատլանտեանի […]