Ճգնաժամի Շահագործման Միտումները (Մայիս Մէկեան Ժամանակակից Խորհուրդը)
«Ազդակ»-ի խմբագրական
Մայիսմէկեան խորհուրդը բնականաբար կը ներառէ համաշխարհային ներկայ ճգնաժամի պայմաններուն մէջ աշխատաւորականութեան դիմագրաւած բազմազան դժուարութիւնները եւ մանաւանդ այդ խաւի առաւել խոցելիութիւնն ու անորոշութիւնը:
Ըստ էութեան, տակաւին դժուար է հետագայ ճգնաժամի տարողութեան պատկերացումը: Կեանքի բնականոն ընթացքի քայլ առ քայլ վերադարձը արդէն համաշխարհային ընթացքի միտումներ կը դրսեւորէ, եւ բոլոր պետութիւնները համապատասխան ծրագիրներ կը հրապարակեն տնտեսութեան վերաբացման:
Մայիս մէկը ամէն բանէ առաջ շահագործման դէմ պայքարի խորհրդանիշ թուական է եւ այդ շրջագիծին մէջ աշխատաւորներու իրաւունքներու պաշտպանութեան օր: Պսակաձեւ ժահրի ստեղծած ճգնաժամը քաղաքականօրէն կը շահագործուի: Բախման կէտեր կան ոչ միայն ընդդիմութիւն-իշխանութիւն դասական պայքարի, այլ նաեւ միջպետական յարաբերութիւններու ընկալումով: Եթէ ներքին առումով կառավարելիութիւնը խստօրէն կը քննադատուի, այլ հարթութեան վրայ երկիրներ յաւելեալ մեկուսացումներու կ’ենթարկուին վարակ արտադրելու մեղադրանքներով:
Նոր աշխարհակարգը տակաւին չէ ձեւաւորուած եւ նոր ուրուագծումներուն դիրքաւորման պայքարը տեսանելի է բազմակողմանիօրէն:
Շահագործումը անշուշտ միայն քաղաքական բացատրութիւն չունի: Հիմնովին տնտեսական է, եւ յաւելեալ մեկուսացումները հիմնականին մէջ կը կիրարկուին տնտեսական պատժամիջոցներու տեսքով:
Ներքին իմաստով եւս ճգնաժամը երբեմն տեսք կը ստանայ շահագործման երեւոյթներու տեսքով: Կրճատումներ, աշխատաւորներու աշխատավարձերու սեղմումներ, գործէ արձակումներ, հաստատութիւններու փակումներ ընդհանուր երեւոյթներ են եկամուտի աղբիւրներու ցամքումի պատճառով կամ որոշ պարագաներու պատրուակով:
Դրամատիրական կարգերու պարագային կ’առաջարկուին գործէ չարձակել պաշտօնեաներ, փոխարէնը մեծածաւալ համեմատաբար քիչ տոկոսով վարկեր վերցնելով: Թուաբանութիւնը այստեղ այնպէս կ’աշխատի, որ գործազուրկներու հսկայական թիւեր չծանրացնեն պետական պիւտճէն: Այլ տեղեր կը պարտադրուին որոշումներ` ներկայ պայմաններուն մէջ եւ որոշ ժամանակի համար գործէ արձակումներու դէմ օրինական արգելքներ: Տարբեր միջավայրերու մէջ մեկուսացումը պարտադիր բնոյթ չի ստանար լուռ ձեւով համոզելով հետեւողը, որ տարեցներու մեծաթիւ մահը կը թեթեւցնէ թոշակներու յատկացուած պետական պիւտճէները: Աշխարհի գերհզօր պետութեան ղեկավարը ամէն գնով տնտեսութեան օր առաջ վերաբացման կոչեր կը հնչեցնէ:
Թիւերը եւ գումարային թուաբանութիւնը գերակայ են մարդու, աշխատաւորի, տարեցի կամ ընդհանրապէս քաղաքացիի կեանքերէն: Եւ հերթական անգամ մարդու կամ քաղաքացիի իրաւունքը կը նոյնանայ աշխատաւորի իրաւունքին հետ` խորհրդանշելով մայիսմէկեան խորհուրդը:
Լիբանանի մէջ համատարած մթնոլորտ է անօթութեան եզրը հատած քաղաքացիին, աշխատաւորին փողոց դուրս գալու եւ վայրագ եղանակներու դիմելու կարելիութեան ալիքի բարձրացումը: Մինչ կառավարութիւնը անվերջ ճիգի մէջ է հակաճգնաժամային ծրագիրներով յաղթահարելու հետզհետէ աւազախրող իրավիճակը:
Յետքորոնա ժամանակահատուածը տարբեր մօտեցումներով կ’ընդգծէ պետական, հասարակական եւ անհատական ներհայեցողութիւնը: Սեփական, ազգային, պետական աղբիւրներու վստահելու ինքնամղումը հետզհետէ պիտի սկսի գործնական տեսք ստանալ:
Մայիս մէկը շահագործումի եւ իրաւազրկումի երեւոյթներուն դէմ պայքարելու օր է: Իրաւազրկումը տարբեր մակարդակներու վրայ է եւ իբրեւ երեւոյթ` համաշխարհայնացած է, յատկապէս ներկայ ճգնաժամին մէջ:
Մայիս մէկը սակայն մինչեւ ներկայ փուլ չյաջողեցաւ միացնել բոլոր երկիրներու աշխատաւորները: Իրաւազրկումը տարբեր ժամանակներու եւ տարբեր պայմաններու մէջ պիտի շարունակուի նոր տեսքերով եւ նոր տարողութիւններով: Թէկուզ նոր աշխարհակարգերով: